Η χρωματική μνήμη

«Οι αγροί είναι πιο πράσινοι στην περιγραφή τους παρά στην πραγματικότητα. Τα άνθη, αν περιγράφονταν με φράσεις που καθορίζονται από τον χώρο της φαντασίας, θα είχαν χρώματα ανεξίτηλα που η ζωή των κυττάρων δεν επιτρέπει» [1].

Με αυτά τα λόγια ο ποιητής και συγγραφέας Φερνάντο Πεσσόα παρουσιάζει με έναν δικό του τρόπο στο «Βιβλίο της Ανησυχίας», στο οποίο υπογράφει ως Μπερνάρντο Σοάρες, την έννοια της χρωματικής μνήμης. Το φαινόμενο αυτό, με το οποίο έχω ασχοληθεί ξανά, αφορά στην αντίληψη του χρώματος ενός αντικειμένου, η οποία επηρεάζεται από την αποθηκευμένη στη μνήμη πληροφορία. Ο κάθε άνθρωπος όταν περιγράφει χρωματικά ένα αντικείμενο δεν αναφέρεται στο πραγματικό χρώμα, αλλά σε εκείνο που έχει αντιληφθεί σε προηγούμενη μάθηση.

Επιπλέον, ποτέ κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι ο διπλανός του βλέπει ένα ιδιαίτερο χρώμα με τον ίδιο τρόπο που το βλέπει και ο ίδιος. Κανείς δεν μπορεί να βιώσει την “ιδέα” που έχει κάποιος άλλος για ένα χρώμα. Κάθε άτομο έχει στη μνήμη του μία προσωπική “εικόνα” που αντιστοιχεί στο όνομα κάθε χρώματος. Ο ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης Josef Albers παρατήρησε ότι «αν κάποιος λέει κόκκινο και 50 άνθρωποι ακούν, αναμένεται ότι θα υπάρξουν 50 διαφορετικά κόκκινα στο μυαλό τους» [2].

Επομένως, όταν αναφερόμαστε σε ένα αντικείμενο π.χ. ένα μήλο, στο νου μας έρχεται ένα κόκκινο μήλο, που είναι διαφορετικό κόκκινο για τον καθέναν, αν και μήλα υπάρχουν σε διάφορες αποχρώσεις. Ακόμα, υπάρχουν χρώματα, όπως το πράσινο του γρασιδιού ή το μπλε του ουρανού, με τα οποία ο άνθρωπος είναι περισσότερο εξοικειωμένος και έχει δυνατή μνήμη χρώματος. Ωστόσο, σε όλες τις περιπτώσεις η σκέψη πηγαίνει σε κάποιο καθαρό και έντονο χρώμα, που ίσως και να μην το έχουμε δει ποτέ, ή τουλάχιστον δεν έχουμε δει μόνο αυτό, στο θέμα με το οποίο το συνδέουμε. Ο ουρανός δεν είναι πάντα γαλανός. Άλλωστε, ποιο είναι το γαλάζιο χρώμα του και ποια ώρα της μέρας καθορίζει τη χροιά του; Κατά τη διάρκεια ενός 24ώρου κι ανάλογα με τις μετεωρολογικές συνθήκες, ο ουρανός μπορεί να αποκτήσει χρώματα καθόλου αρεστά για την ψυχολογία μας. Αυτό σημαίνει ότι η μνήμη “προτιμά” να συγκεντρώνει εκείνη την πληροφορία που μυθοποιεί το θέμα και η οποία υπερισχύει της πραγματικότητας. Μία βόλτα στην εξοχή ακούγεται υπέροχη, όταν δεν αναφέρεται σε καφέ χωράφια αλλά συνδέεται με καταπράσινα λιβάδια. Γι’ αυτό ο Πεσσόα αρχίζει το παραπάνω κείμενό του γράφοντας: «Για να εκφράσω κάτι, διατηρώ την αρετή του και του αφαιρώ τον τρόμο» [3].

Τι συμβαίνει όμως όταν κάτι είναι άγνωστο; Πώς λειτουργεί τότε η μνήμη; Και τι χρώμα δίνει σε αντικείμενα, γεγονότα, καταστάσεις; Ο Πεσσόα θα απαντούσε: «Συνήθως δίνουμε στις ιδέες μας για το άγνωστο το χρώμα των εννοιών που έχουμε για το γνωστό» [4].

Με αυτή τη φράση απαντάται κι ένα άλλο ερώτημα που μου έχει δημιουργηθεί, σε μία προσπάθεια να αιτιολογήσω τις σκέψεις και τις πράξεις κάποιων (θέλω να πιστεύω λίγων): Ποιος είναι ο λόγος που ένας άνεργος, στον οποίο τάζουν ότι θα πιάσει δουλειά με 200-400 ευρώ, θα συνεχίσει να υποστηρίζει αυτούς που τον οδήγησαν στην ανεργία; Ο λόγος είναι η εξαθλίωση που υφίσταται εξαιτίας της ανεργίας. Ο άνεργος βασανίζεται, και προσπαθεί να ακουμπήσει όπου μπορεί, για να ξεφύγει από τη δυστυχία που βιώνει. Όταν του υπόσχονται εργασία, δίνει σε αυτή τα εξιδανικευμένα χρώματα της προσφοράς έργου. Μπορεί ο ουρανός να είναι γκρι, αλλά δεν βρέχει. Κι αφού δεν βρέχει θα μπορούσε ο ουρανός να είναι γαλανός. Σκέφτεται ότι ίσως τελικά να μην είναι εντελώς γκρι. Κάπου υπάρχει λίγο μπλε. Αυτό το λίγο γίνεται η νέα εμπειρία, η νέα μνήμη, που ο “ωφελούμενος” δεν θα την ξεχάσει και θα ξεχρεώσει τις “οφειλές” του.

«Μ’ αυτές τις μικρές παρανοήσεις γύρω από την πραγματικότητα κατασκευάζουμε τις ελπίδες και τις πεποιθήσεις μας, και ζούμε με κάποια ξεροκόμματα αποκαλώντας τα γλυκίσματα…» [5].

Συνεπώς, ο ουρανός θα είναι πλέον λίγο μπλε, όπως η εργασία γίνεται ημι-απασχόληση. Και αυτό το ψεύτικο είδος θα συνδέεται με την πραγματική έννοια της εργασίας δημιουργώντας μία νέα πραγματικότητα.

Στον αντίποδα των παραπάνω σκέψεων θα μπορούσε να πει κανείς ότι η εξιδανίκευση των χρωμάτων είναι μία αυτόματη λειτουργία της μνήμης, που ενισχύει θετικά την ψυχολογία του ανθρώπινου οργανισμού. Σε δύσκολες καταστάσεις, όπως αυτή της ανεργίας με το μαύρο χρώμα της αβεβαιότητας, οποιοδήποτε χέρι βοήθειας φαντάζει έγχρωμο, γιατί αναπόφευκτα η σύγκριση γίνεται πάντα μεταξύ των δύο καταστάσεων. Κάτι τέτοιο όμως δεν ακυρώνει το συμπέρασμα ότι η νέα πραγματικότητα είναι κατασκευασμένη.

 

Αυτές δεν είναι παρά οι δικές μου σκέψεις της ανησυχίας. Ανησυχώ για εκείνους που μπορούν να αρκεστούν στο λίγο, δημιουργώντας νέες θύμησες στα παιδιά τους. Ανησυχώ για τις νέες πραγματικότητες που γεννιούνται. Ανησυχώ για τα χρώματα, γιατί θέλω να είναι λαμπερά και δυνατά, όχι μόνο στη μνήμη μου, αλλά στον κόσμο γύρω μου. Ανησυχώ, αλλά δεν θα υποταχθώ σε κανέναν που θέλει να ξεθωριάσει τις αποχρώσεις του σύμπαντός μου.

Φωτογραφία: Πατσιαλός Βαγγέλης, http://www.epatsialos.gr/

Πηγές:

[1], [3], [4], [5]:

Σοάρες Μπερνάντο (2004), Το Βιβλίο της Ανησυχίας (Τόμος Α΄), Αθήνα: Εξάντας και <http://www.scribd.com/doc/110059104/Fernando-Pessoa-The-Book-of-Disquiet>.

[2]: Holtzschue, L. (2011). Understanding Color: An Introduction for Designers. USA: John Wiley & Sons, Inc.

Η Μεγαλύτερη Χίμαιρα

Αφιερωμένο στις γυναίκες της διαθεσιμότητας

«Ακουμπισμένη στο παραπέτο της τιμονιέρας κοιτάει το Αιγαίο, που την υποδέχεται με το γαλάζιο φως τ’ ουρανού του, το κυανό φως των κυμάτων του, το άσπρο φως των αφρών του, το κίτρινο φως των νησιών του, το χρυσό φως του ήλιου του. Κοιτάει, κοιτάει με μάτι αχόρταστο. Και συλλογιέται^. κι αναπολεί» [1].

Είναι Τετάρτη 08-10-2014, απόγευμα σε έναν αγαπημένο χώρο, γεμάτο χρώματα εξωφύλλων, μυρωδιές τυπωμένων σελίδων και ακούσματα γυναικείων χαμηλόφωνων διαλόγων. Βρίσκομαι στη Βιβλιοθήκη του Δήμου Ηρακλείου Αττικής, καλεσμένη της ξεχωριστής μου φίλης Μαρίας (που έχει την τύχη να εργάζεται σε ένα τόσο μαγευτικό περιβάλλον), προκειμένου να συμμετάσχω στη συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης της Βιβλιοθήκης. Η ημέρα είναι αφιερωμένη στον Μ. Καραγάτση (πραγματικό όνομα: Δημήτρης Ροδόπουλος, 1908-1960) και η συζήτηση εστιάζεται στο μυθιστόρημά του «Η Μεγάλη Χίμαιρα». Δεδομένου ότι δεν έχω διαβάσει το βιβλίο, παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον την ανάγνωση αποσπασμάτων, τις αναλύσεις και τις σημειολογικές προσεγγίσεις, αλλά και τις σκέψεις των παρευρισκομένων. Συμπτωματικά σήμερα απουσιάζουν οι άντρες της Λέσχης και η συζήτηση πραγματοποιείται μόνο μεταξύ γυναικών. Γυναίκες που αναφέρονται σε όσα αναδύονται από την ψυχή της ηρωίδας, της Μαρίνας, στο λεπτομερές ψυχογράφημα του Καραγάτση. Προκαλεί μεγάλη εντύπωση η ικανότητα του συγγραφέα να κατανοήσει το γυναικείο χαρακτήρα, τον οποίο αγγίζει με τέτοιον τρόπο, που θα έλεγε κανείς ότι το μυαλό που έγραψε αυτό το λογοτέχνημα δεν είναι αντρικό. Ίσως να μην είναι σύμπτωση η απουσία αντρών, αφού μάταια θα προσπαθούσαν να πλησιάσουν τη γυναικεία ψυχοσύνθεση.

Αλλά δεν είναι μόνο το φύλο του συγγραφέα που ξαφνιάζει, καθώς αναλύει την ερωτική συμπεριφορά της γυναίκας με μεγάλη λεπτομέρεια και ειλικρίνεια, είναι και η εποχή που γράφτηκε το βιβλίο. Τη «Μεγάλη Χίμαιρα» έγραψε ο Καραγάτσης το 1936 ως «Η Χίμαιρα», ενώ ως «Μεγάλη Χίμαιρα» εκδόθηκε το 1953. Οι χρονολογίες σχεδόν συμπίπτουν με εκείνες που συνδέονται με τον αγώνα που έδιναν οι γυναίκες στην Ελλάδα, για να μπορέσουν να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου. Ο Καραγάτσης παρουσίασε το δυναμισμό, το πνεύμα και τον ερωτισμό της γυναίκας, σε μία περίοδο που οι Ελληνίδες μάχονταν για ισότητα.

Οι γυναίκες για πρώτη φορά ψήφισαν στις Δημοτικές εκλογές του 1934. Εκλογικό δικαίωμα δεν δόθηκε σε όλες, αλλά μόνο σε όσες είχαν κλείσει τα 30 χρόνια και διέθεταν τουλάχιστον απολυτήριο Δημοτικού. Οι Ελληνίδες ψήφισαν για πρώτη φορά στις Βουλευτικές εκλογές του 1956, γεγονός που αποτέλεσε την απαρχή της εφαρμογής στην πράξη της καθολικής ψηφοφορίας, που είχε κατοχυρωθεί ήδη στο Σύνταγμα του 1864, με την αναγνώριση της ιδιότητας του πολίτη στις γυναίκες, οι οποίες πλέον είχαν κατακτήσει πλήρως το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι [2].

Τα παραπάνω δεν αποτελούν έναν δικό μου συνειρμό. Με αφορμή τη «Μεγάλη Χίμαιρα» συζητήθηκε, στη συνάντηση της Λέσχης, η θέση της γυναίκας στην κοινωνία του ’30. Οι συνειρμοί μου ξεκίνησαν από τη στιγμή που άκουσα τη φράση «εκλέγειν και εκλέγεσθαι».

Λίγες ώρες πριν είχα λάβει ένα mail με θέμα «Μη αποδοχή του δικαιώματος του εκλέγεσθαι στους διαθέσιμους». Το Υπουργείο Παιδείας με το έγγραφο Δ-58/161022/Δ2/7-10-2014 δεν αποδέχεται τους καθηγητές σε διαθεσιμότητα ως υποψήφιους στις εκλογές για τα υπηρεσιακά συμβούλια. Συγκεκριμένα οι εκπαιδευτικοί σε διαθεσιμότητα έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν γιατί «δεν έχουν αποβάλλει την υπαλληλική τους ιδιότητα, οπότε και εξακολουθούν να υπάγονται στο υπηρεσιακό συμβούλιο που υπάγονταν και πριν τεθούν στην κατάσταση αυτή», αλλά δεν έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι, «δεδομένου ότι η εκτέλεση των καθηκόντων των αιρετών μελών υπηρεσιακών συμβουλίων αποτελεί εκπλήρωση υπηρεσιακού καθήκοντος και οι εν λόγω υπάλληλοι κατά τη διάρκεια που τελούν σε κατάσταση διαθεσιμότητας ή αργίας, απέχουν από την εκτέλεση οποιονδήποτε καθηκόντων τους, κύριων και παρεπόμενων».

Όλο αυτό το διάστημα που βρίσκομαι σε διαθεσιμότητα (από τον Ιούλιο του 2013) έχω αναρωτηθεί πολλές φορές σχετικά με το τι είμαι. Εκπαιδευτικός, άνεργη, φάντασμα, όμηρος… Ποια είναι η ιδιότητά μου; Αν δεν έχω αποβάλλει την ιδιότητά μου, γιατί δεν την εκτελώ; Ποιος ευθύνεται που βρίσκομαι σπίτι μου, την ώρα που προσλαμβάνονται ωρομίσθιοι για την εκτέλεση των καθηκόντων μου; Αν λάβω υπόψη και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των εκπαιδευτικών που έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα είναι γυναίκες, μπορώ να φανταστώ ποια είναι η ιδιότητα που μας επιφυλάσσει το Υπουργείο. Άνεργες με μόνιμη εκτέλεση οικιακών καθηκόντων. Εκεί είναι η θέση της γυναίκας στην  Ελλάδα του σήμερα. Γυρίσαμε πολλά χρόνια πίσω, σε εκείνα τα χρόνια που είχαμε κατοχυρωμένα δικαιώματα μόνο στα χαρτιά. Και αφού μας αφαίρεσαν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι (δεν με ενδιέφερε προσωπικά, αλλά την περασμένη χρονιά γιατί το είχα;), του χρόνου δεν θα έχουμε ούτε του εκλέγειν, καθώς θα έχουμε αποβάλλει την υπαλληλική μας ιδιότητα. Διότι πιστεύω ότι δεν θα τοποθετηθούμε πουθενά.

Μερικές μέρες μετά τη Λέσχη Ανάγνωσης επισκέφθηκα τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πάτρας για να δανειστώ τη «Μεγάλη Χίμαιρα». Στην είσοδο, σε ειδική φόρμα συμπλήρωσα τα στοιχεία μου, και στην ιδιότητα έγραψα Εκπαιδευτικός, όπως νιώθω κι όπως άλλωστε έχω κάνει την εγγραφή μου. Κατά την έξοδό μου όμως, όταν η υπεύθυνη συμπλήρωνε τα στοιχεία δανεισμού του βιβλίου, πιθανόν βλέποντας στον υπολογιστή την ιδιότητά μου, με ρώτησε: «Που δουλεύετε;» «Δυστυχώς είμαι σε διαθεσιμότητα», απάντησα. Μια απάντηση που έχω δώσει αμέτρητες φορές 16 μήνες που βρίσκομαι σε αυτή τη θέση, για την οποία δεν ευθύνομαι εγώ.

Μέσα σε μία μέρα “ρούφηξα” τις σελίδες της «Μεγάλης Χίμαιρας». Το φως χρωματίζει την ποιητική γραφή του Καραγάτση, το οποίο άλλοτε αναδεικνύει τη φύση κι άλλοτε γίνεται ανυπόφορο ως κάτι βαρύ και υλικό. Ο συγγραφέας ξεδιπλώνει μία ιστορία γεμάτη έρωτα, που ξεκινά συγκρατημένα αισιόδοξα για να καταλήξει στην αυτοκαταστροφή της ηρωίδας^. «…κι όλα τελειώνουν άχρωμα σε συνέπειες, ενώ είχαν αρχίσει με γεγονότα γεμάτα χρώματα δυνατά» [3].

Πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο έχουν η μοίρα και το ριζικό, και φυσικά η λέξη χίμαιρα. Η χίμαιρα είναι ένα τέρας που εξέπνεε φωτιά, με σώμα κατσίκας, κεφάλι λιονταριού και ουρά που κατέληγε σε κεφάλι φιδιού, μεταφορικά όμως αποτελεί προϊόν της φαντασίας, επιθυμία που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Στη Βιολογία χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάθε οργανισμό ή ιστό που έχει προκύψει από το συνδυασμό δύο ή περισσοτέρων τύπων κυττάρων με άλλη γενετική προέλευση [4].

Στις σελίδες του Καραγάτση, η χίμαιρα χρησιμοποιείται ως όνομα, ως έννοια, ως μεταφορά, ως εικόνα και τελικά ως εκείνο το τέρας-πόθος που φώλιασε στην ψυχή της Μαρίνας με αποτέλεσμα τις καταστροφικές συνέπειες. Αναπόφευκτα μου έρχεται στο νου η σημερινή χίμαιρα που παρουσιάζεται στην εικόνα της Κυβέρνησης, αφού αποτελεί ένα τέρας με ασυνάρτητα στοιχεία ενωμένα μεταξύ τους. Κάτι μου θυμίζουν οι “λεονταρισμοί” και το “αυγό του φιδιού”, ενώ την κατσίκα θα την αφιέρωνα στη συγκυβέρνηση.

Από την άλλη, οι εκπαιδευτικοί σε διαθεσιμότητα μοιάζουμε να “κυνηγάμε χίμαιρες”! Αναμένουμε «το ασύλληπτο, το ανέφικτο» [5]. Κανείς δεν ξέρει τι μας επιφυλάσσει η αυριανή μέρα, κανείς δεν ξέρει γιατί έχουν συμβεί όσα έχουν ζήσει κυρίως οι γυναίκες, στις οποίες αφαίρεσαν το δικαίωμα της εργασίας, αλλά και της μητρότητας. Γιατί η διαθεσιμότητα είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνο τη μείωση των γεννήσεων, αλλά το ψυχολογικό σοκ οδήγησε και σε ακούσιες αποβολές. Εγκληματικές ενέργειες κυβερνώντων για τις οποίες δεν πρέπει να μιλάμε, διότι είναι λαϊκισμός, αντίστοιχος με το ταμπού των απολαύσεων της Μαρίνας που καταγράφει ο Καραγάτσης εκείνη την εποχή. Όχι, οι γυναίκες δεν πρέπει να μιλούν, αλλά να περιμένουν καρτερικά το ριζικό τους, που το ορίζει μία ανώτερη δύναμη, η οποία δεν είναι άλλη από την Κυβέρνηση. Ένα ριζικό με παιδιά που δεν γεννήθηκαν και δεν θα γεννηθούν, γιατί οι άρχοντές μας «θεοποίησαν την οικονομική τους δύναμη και κανόνισαν πάνω σ’ αυτή τις ηθικές αξίες της ζωής» [6].

Στα καλύτερα και πιο δημιουργικά μας χρόνια, αντί να προσφέρουμε τις γνώσεις μας με πάθος στους μαθητές μας, αντί να υποστηρίζει η πολιτεία την οικογένεια, περιμένουμε το άγνωστο με βάρκα την ελπίδα, ή μάλλον το καράβι “Χίμαιρα”. Και νομίζουμε ότι αυτή η Χίμαιρα θα μας σώσει, αλλά στην πραγματικότητα είναι αυτή που μας καταστρέφει.

«Ο κατάδικος που του λες ότι θα μείνει πέντε ή δέκα χρόνια φυλακή, το παίρνει απόφαση, κάνει το λογαριασμό του. Όταν όμως του πεις: δεν ξέρω πόσο θα μείνεις εδώ μέσα^. ίσως ένα μήνα, ίσως δέκα χρόνια, τότε τον βάζεις στη σκληρή δοκιμασία της αδημονίας. Μήπως είμαι υπερβολική να παρομοιάζω τον εαυτό μου με κατάδικο;» [7]

Δεν ξέρω πόσο θα μείνω σε διαθεσιμότητα. Ξέρω όμως ότι το δικό μου πάθος σχετίζεται με τη ζωή, και το μόνο σίγουρο είναι ότι η Χίμαιρα-Κυβέρνηση θα γκρεμοτσακιστεί.

Πηγές:

[1], [3], [5], [6], [7]: Καραγάτσης, Μ. (1991). Η Μεγάλη Χίμαιρα. Αθήνα: Εκδόσεις Εστία. Σελ. 10, 76, 35, 76, 172 αντίστοιχα.

[2]: http://www.sansimera.gr/articles/8

[4]: Μπαμπινιώτης, Γ. (1998). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Εικόνα: Ο Βελλεροφόντης, ο Πήγασος και η μάχη με τη Χίμαιρα. Μελανόμορφη κεραμική του 560-550 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Λούβρου. http://www.ktdrus.gr/index.files/Lycians_and_Rhodians.html

Ποιος "αμελεί" το δημόσιο συμφέρον;

Εικόνα 1

Τα συμπληρωματικά χρώματα (που βρίσκονται στις ακριβώς απέναντι θέσεις στον κύκλο των χρωμάτων - εικ. 2), όταν τοποθετούνται το ένα δίπλα στο άλλο, ενδυναμώνονται μέχρι τη μεγαλύτερη φωτεινότητα και φαίνονται πιο ζωηρά, λαμπερά και εντυπωσιακά. Τα βασικά συμπληρωματικά ζεύγη του χρωματικού κύκλου είναι το κόκκινο με το πράσινο, το κίτρινο με το βιολέ και το μπλε με το πορτοκαλί.

Εικόνα 2: Ο χρωματικός κύκλος του Ίττεν

Τα συμπληρωματικά χρωματικά σχήματα προσφέρουν δυναμικές αντιθέσεις σε μία σύνθεση, όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε στην αφίσα της γαλλικής ρομαντικής κομεντί Amelie (2001) (εικ. 3).

Εικόνα 3

Ο σκηνοθέτης Jean-Pierre Jeunet χρησιμοποιεί το συμπληρωματικό χρωματικό σχήμα «κόκκινο-πράσινο» στη σκηνογραφία και την ενδυματολογία καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, ενώ επιλέγει και το κίτρινο ως τρίτο βασικό χρώμα. Τα θερμά χρώματα του κόκκινου και των διαφορετικών αποχρώσεων κίτρινου δημιουργούν μια ζεστή ατμόσφαιρα και τον ονειρικό κόσμο της Amelie. Το πράσινο έρχεται να συμπληρώσει το κορεσμένο κόκκινο και να προσδώσει ζωτικότητα στην εικόνα, αλλά και άνεση στη ματιά του θεατή. Όταν σε μία σκηνή επικρατεί στο περιβάλλον το πράσινο χρώμα, η Amelie είναι ντυμένη στα κόκκινα (εικ. 4), και όταν το κόκκινο είναι το χρώμα του περιβάλλοντος, η ηρωίδα φορά πράσινα (εικ. 5). Σε κάθε περίπτωση το ένα χρώμα μετριάζει την υπερβολή του επικρατέστερου (σε ποσότητα), και μέσα από μία εναρμονισμένη σχέση, το βλέμμα του θεατή κατευθύνεται στην Amelie, η οποία λόγω του χρώματος ξεκολλά-ξεχωρίζει από το φόντο.

Εικόνα 4

Εικόνα 5

Επιπλέον, τα δύο χρώματα δεν χρησιμοποιούνται μόνο για τον διακοσμητικό και τον σκηνοθετικά λειτουργικό τους ρόλο, αλλά και για τον συμβολικό. Το κόκκινο αντιπροσωπεύει τη ζεστασιά, το πάθος, την ενέργεια και την αγάπη, ενώ το πράσινο, το οποίο είναι το χρώμα της φύσης, συμβολίζει την ελπίδα. Επομένως τα χρώματα αυτά αντανακλούν τη ζωή και τη διάθεση της πρωταγωνίστριας.

Στα χρώματα μπορεί να αποδοθεί ένα πλήθος σημασιών, και οι ερμηνείες σχετίζονται σημαντικά με τον πολιτισμό. Για παράδειγμα, στους Ανατολικούς λαούς το κόκκινο είναι το χρώμα που φορούν οι νύφες, και για τους ανθρώπους της ερήμου το πράσινο δεν είναι το χρώμα της φύσης. Ωστόσο, υπάρχουν πολύ λίγες περιστάσεις όπου τα χρώματα, οργανωμένα σε ένα μήνυμα, σημαίνουν μόνο την κυριολεκτική (δηλαδή, σχεδόν οικουμενικά ομόφωνη) σημασία τους. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στα σήματα οδικής κυκλοφορίας, π.χ. στην πινακίδα STOP.

 Εικόνα 6

Ο άνθρωπος είναι εκπαιδευμένος να συνδέει την πινακίδα STOP (εικ. 6) με το κόκκινο χρώμα, που επισημαίνει τον κίνδυνο. Τις περισσότερες φορές μία πράσινη πινακίδα προειδοποίησης για κίνδυνο θα πρόβαλε λάθος μήνυμα και θα αποπροσανατόλιζε την ανάλογη συμπεριφορά μας, γιατί τα διάφορα τμήματα του εγκεφάλου λαμβάνουν αντιφατικές πληροφορίες την ίδια στιγμή, με αποτέλεσμα να συμβαίνει μία καθυστέρηση στην κατανόηση. Το πράσινο ούτε αισθητικά υποδηλώνει κατάσταση εγρήγορσης, ούτε είμαστε κοινωνικά εκπαιδευμένοι να το συνδέουμε με την ένταση της προσοχής ή τον κίνδυνο.

Το κόκκινο έχει υψηλό δείκτη ορατότητας και έλκει την προσοχή. Σε περιπτώσεις μάλιστα όπου πίσω από μία πινακίδα απαγόρευσης ή προσοχής υπάρχουν δέντρα, και γενικότερα επικρατεί στο φόντο το πράσινο χρώμα (εικ. 1), το κόκκινο αποκτά περισσότερη ζωντάνια για τους λόγους που εξηγήθηκαν παραπάνω. Στην εικόνα 1 το κόκκινο είναι εμφανές μόνο στο κάτω μέρος, όπου φαίνεται η οροφή ενός αυτοκινήτου. Παρατηρώντας προσεχτικά την πινακίδα STOP διαπιστώνουμε ότι η όψη που βλέπουμε είναι η μπροστινή. Προφανώς έχει αποχρωματιστεί από τον ήλιο ύστερα από πολλά χρόνια που στέκει στη θέση αυτή, και μετά βίας διακρίνεται η λέξη STOP μέσα στο ανοιχτό γκρι. Αυτό σημαίνει ότι η πινακίδα δεν στέλνει τα σωστά σήματα επικοινωνίας και οι οδηγοί δεν προλαβαίνουν να αποκωδικοποιήσουν τα μηνύματα εγκαίρως (που δίνονται μόνο από το οκταγωνικό σχήμα, καθώς απουσιάζουν το χρωματικό και το λεκτικό μήνυμα). Τέτοια σήματα συναντάμε συχνά στους δρόμους (η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε στο Νέο Ηράκλειο Αττικής). Ποιος έχει την ευθύνη; Η Τροχαία; Ο Δήμος; Το Κράτος (γενικά και αόριστα); Σε ένα τροχαίο που θα προκληθεί από οδηγό ο οποίος δεν πρόσεξε τη σήμανση, για τις ασφαλιστικές την ευθύνη θα έχει ο οδηγός που πέρασε το STOP, γιατί σύμφωνα με τον ΚΟΚ ο οδηγός πρέπει να σταματήσει στο STOP. Όμως, σε ποιο STOP;

Κατά την άποψή μου η συγκεκριμένη πινακίδα δεν αποτελεί σήμανση. Το χρώμα παίζει κυρίαρχο ρόλο στο μήνυμα. Οι φθαρμένες πινακίδες πρέπει να αντικαθίστανται, γιατί δεν λειτουργούν προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Το μόνο που λειτουργεί είναι η θυσία των πολιτών (στους δρόμους). Ομοίως, πρέπει να αντικαθίστανται και οι (διε)φθαρμένοι κυβερνώντες που προκαλούν τις θυσίες του ελληνικού λαού. Ο πρωθυπουργός αναγνωρίζει ότι οι θυσίες αυτές είναι απίστευτες, αλλά ο ίδιος πρέπει να κοιτάζει το μέλλον, τις αγορές, την ανάπτυξη. Μόνο που το μέλλον, έτσι όπως τα έχει καταφέρει, είναι εντελώς άχρωμο, γιατί προς όφελος των αγορών αμελεί τον άνθρωπο. 

Edge of Tomorrow

Είναι μία από εκείνες τις στιγμές που δεν αντέχεις την πραγματικότητα, γιατί δεν μοιάζει φυσιολογική και δεν τη χωράει ο νους. Στενοχωριέσαι, και το μόνο που θες είναι να μην σκέφτεσαι. Δεν επιλέγεις τη βόλτα γιατί φοβάσαι ότι θα εγκλωβιστείς σε σκέψεις, και δεν επιθυμείς να βρεθείς με φίλους γιατί δεν θες να συζητήσεις, αλλά προτιμάς να ξεχαστείς βλέποντας μία ταινία.   

Μία από αυτές τις στιγμές λοιπόν θεωρώ ότι είναι καλύτερο να παρακολουθήσω ένα φιλμ επιστημονικής φαντασίας, με εξωγήινους κατά προτίμηση, που θα με κάνουν να ξανασκεφτώ τα γήινα ως λογικά. Δεν είμαι φαν του είδους, αλλά έχοντας διαβάσει πολύ καλές κριτικές για την ταινία «Edge of Tomorrow» («Στα όρια του αύριο» - 2014), αποφασίζω να περάσω αυτό το βράδυ, μετά τα απίστευτα νέα που μόλις έμαθα, βυθισμένη σε εικόνες δράσης και φαντασίας.

Η ιστορία αφορά μία εξωγήινη φυλή που έχει καταλάβει τη γη και επιτίθεται στους ανθρώπους χωρίς να μπορεί να νικηθεί. Ο William Cage (Tom Cruise), αξιωματικός του στρατού που δεν έχει βρεθεί ποτέ σε μάχη, στέλνεται να συμμετάσχει χωρίς τη θέλησή του σε αποστολή με ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας, η οποία μοιάζει περισσότερο με αποστολή αυτοκτονίας. Σκοτώνεται μέσα σε λίγα λεπτά και αρχίζει να ζει, να πολεμά και να πεθαίνει ξανά και ξανά. Κάθε φορά όμως αντιμετωπίζει τους αντιπάλους με αυξημένες ικανότητες. Με τη βοήθεια της Rita Vrataski (Emily Blunt), που ανήκει στις Ειδικές Δυνάμεις, κάθε επαναλαμβανόμενη προσπάθεια είναι και ένα βήμα πιο κοντά στην εξόντωση του εχθρού.

Ο σκηνοθέτης Doug Liman καταφέρνει και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή. Η επιστροφή του ήρωα στην ίδια μέρα δεν γίνεται καθόλου κουραστική, αντίθετα, λειτουργεί επεξηγηματικά, προσθέτοντας ένα επιπλέον στοιχείο στην πλοκή. Η ίδια μέρα δίνεται από διαφορετικές οπτικές γωνίες, και κάθε φορά που ένα νέο δεδομένο γίνεται αντιληπτό για τον ήρωα, αυτό γίνεται ταυτόχρονα αντιληπτό και για τον θεατή. Το σενάριο, που βασίζεται στην Ιαπωνική νουβέλα «All You Need is Kill» του Hiroshi Sakurazaka, είναι πανέξυπνο και θυμίζει τη «Groundhog Day» («Μέρα της Μαρμότας» - 1993).

Στη «Μέρα της Μαρμότας» όμως ο εγωκεντρικός πρωταγωνιστής ζει την ίδια μέρα, μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι ο ίδιος θα πρέπει να αλλάξει, να βελτιωθεί και αναπτύσσοντας μια θετική στάση απέναντι στη ζωή, να βρει την ευτυχία. Το θέμα δηλαδή λαμβάνει υπόψη του ότι τα δεδομένα στη ζωή μας δεν αλλάζουν. Αυτό που έχει σημασία είναι πώς θα αλλάξει ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά και πώς θα αντιμετωπίσει θετικά οποιαδήποτε αρνητική κατάσταση. Αλλά το «Edge of Tomorrow» πάει ένα βήμα παραπέρα. Η επανάληψη της μέρας δεν έχει ως στόχο μόνο τη βελτίωση του ήρωα. Απώτερος σκοπός είναι η αλλαγή των δεδομένων της μέρας.

Περιπέτεια, εντυπωσιακά οπτικά εφέ, καλογραμμένοι διάλογοι, χιούμορ είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που εναλλάσσονται (μαζί με την εναλλαγή του χρόνου), και που χρησιμοποιούνται χωρίς υπερβολές και σε σωστές δόσεις. Ο πρωταγωνιστής κάνει την εμφάνισή του ως δειλός αντιήρωας, όπως συμβαίνει σε πολλές ταινίες επιστημονικής φαντασίας, και καταλήγει ήρωας αφού, αναλαμβάνοντας μία ευθύνη απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, αποφασίζει να έρθει αντιμέτωπος με τον εχθρό και επιτυγχάνει να τον εξολοθρεύσει μετά από μία απίστευτη μονομαχία. Αυτό σημαίνει ότι έχει κατορθώσει να αλλάξει την ιστορία. Από ηττημένος σε κατεστραμμένη ανθρωπότητα γίνεται νικητής σε έναν κόσμο με μέλλον.

Θα χαρακτήριζα την ταινία συναρπαστική, η οποία κατάφερε να με απορροφήσει τόσο, ώστε με τους τίτλους τέλους όταν επανήλθα στην πραγματικότητα, θεώρησα τελικά τα όσα είχα δει πιο αληθινά από τα αληθινά γεγονότα. Αλλά τι είναι αυτό που είχε συμβεί πριν από μερικές ώρες; Ανακοινώθηκε στο διαδίκτυο ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε τις προσφυγές εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, και έκρινε ότι η κατάργηση των ειδικοτήτων τους και των οργανικών θέσεων τους που επέφερε το καθεστώς της διαθεσιμότητας, στηρίζεται σε κριτήρια συνδεόμενα με τις λειτουργικές και οργανικές ανάγκες της διοικήσεως και ως εκ τούτου δεν παραβιάζει τις διατάξεις του άρθρου 103 του συντάγματος περί μονιμότητας. Ακόμη, η Ολομέλεια του ΣτΕ, έκρινε, ότι δεν παραβιάζονται οι διατάξεις του Συντάγματος περί ισότητας και αξιοκρατίας καθώς και εκείνες που αναφέρονται στην εκπαίδευση και στην αρχή της αναλογικότητας!

Κάθε μέρα, οι εκπαιδευτικοί που βρισκόμαστε σε διαθεσιμότητα, ζούμε ξανά και ξανά τη δική μας «Μέρα της Μαρμότας». Με την ανακοίνωση του ΣτΕ, την οποία περιμέναμε σαν λύτρωση που όμως δεν ήρθε, επανήλθαν τα συναισθήματα σε εκείνη την ημέρα του Ιουλίου του 2013, όταν χωρίς καμία αιτιολόγηση βρεθήκαμε στην ομηρία που εξακολουθούμε να βιώνουμε, και χωρίς αιτιολόγηση η κατάσταση αυτή θεωρείται Συνταγματική! Στο μεταξύ, για να παρηγορηθούμε, όλοι βάζουμε τα δυνατά μας και προσπαθούμε να δούμε θετικά όσα συμβαίνουν. Όμως αυτό δεν οδηγεί πουθενά.

Το «Edge of Tomorrow» μου έδωσε περισσότερες απαντήσεις. Δοκιμάζω μια νέα ερμηνεία της υπόθεσης: Τα συμφέροντα (πολιτικά, εξουσιαστικά, τραπεζικά, χρηματιστηριακά πείτε τα όπως θέλετε) έχουν καταλάβει τη γη και σκοπεύουν να αφανίσουν την ανθρωπότητα. Τη στιγμή που ο ήρωας πεθαίνει, το αίμα του έρχεται σε επαφή με αίμα συμφερόντων, γεγονός που τον καθιστά ικανό να επαναλαμβάνει τη μέρα του από το ίδιο σημείο και να διορθώνει τα λάθη. Την ίδια ικανότητα όμως έχουν και τα συμφέροντα, αυτή είναι η δύναμή τους, γι’ αυτό και είναι ανίκητα. Ο πρωταγωνιστής μαθαίνει ότι όσες πιο πολλές φορές πεθάνει και άρα όσες πιο πολλές φορές ξαναζήσει την ίδια μέρα, θα έρθει στο μυαλό του μία μνήμη που θα τον βοηθήσει να εκμηδενίσει τον εχθρό. Σα να θέλει να μας πει ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να ζήσει πολλές φορές την καταπάτηση των δικαιωμάτων του και της ύπαρξής του, για να καταλάβει τον τρόπο αντιμετώπισης μιας κατάστασης.

Χθες, σήμερα, αύριο, κάθε μέρα καταπατούνται τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματά μας, στο όνομα του δημόσιου συμφέροντος, ενός τέρατος χωρίς ανθρώπινο και κοινωνικό πρόσωπο. Τώρα που το ΣτΕ έβγαλε τη διαθεσιμότητα Συνταγματική, μπορούμε να απευθυνθούμε στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια και όταν θα χάσουμε και εκεί, να απευθυνθούμε στα Εξωγήινα Δικαστήρια. Αλλά ξέχασα, εκεί ζει ο εχθρός. Τελικά μόνο η μνήμη της απάνθρωπης αντιμετώπισής μας θα μας βοηθήσει να εξοντώσουμε αυτό που μας έφτασε σε αυτό το σημείο.

Χρωματική κωδικοποίηση - ιδιωτικοποίηση

Εικόνα 1

Το χρώμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σα μέθοδος κωδικοποίησης και να διευκολύνει την πρόσβαση στις πληροφορίες που μεταφέρει. Η χρωματική κωδικοποίηση (color coding) αναφέρεται στην οργάνωση διαφόρων ειδών πληροφοριών, που σκοπό έχει άλλοτε να τα διαχωρίσει, άλλοτε να τα ομαδοποιήσει και άλλοτε να τα ιεραρχήσει.

Η χρωματική κωδικοποίηση είναι ιδιαίτερα εμφανής στις συσκευασίες, όταν υπάρχουν διαφορετικά είδη ενός προϊόντος. Γενικά, το χρώμα στις συσκευασίες βοηθά τον καταναλωτή να επιλέξει ένα προϊόν, ιδιαίτερα όταν αυτός γνωρίζει το προϊόν που αγοράζει επανειλημμένα. Για παράδειγμα, επιλέγουμε το γάλα χαρακτηρίζοντάς το πολλές φορές μπλε ή πράσινο αντί για πλήρες ή ελαφρύ αντίστοιχα. Στην Ελλάδα, η πλειοψηφία των γαλακτοβιομηχανιών έχει περάσει αυτήν τη χρωματική κωδικοποίηση στις συσκευασίες γάλακτος (εικ. 1). Βλέπουμε δηλαδή ότι η κωδικοποίηση δεν βοηθά μόνο στην αναγνώριση του προϊόντος από τον καταναλωτή, αλλά επηρεάζει και τον ανταγωνισμό. Μία νεοεισερχόμενη εταιρεία πιθανόν να επιλέξει τα παραπάνω χρώματα, δεδομένου ότι έχει εντυπωθεί η συγκεκριμένη κωδικοποίηση στη μνήμη του κοινού. Επιπλέον, το μπλε και το πράσινο συσχετίζονται με τις έννοιες της φρεσκάδας και της υγείας, επομένως συνδέουν το γάλα με τις έννοιες του φρέσκου και της υγιεινής διατροφής. Ακόμα, το λευκό που υπερισχύει στη συσκευασία ταυτίζεται μεν με το χρώμα του προϊόντος, προσφέρει δε υψηλή αντανακλαστικότητα, ιδιαίτερα απαραίτητη για προϊόν ψυγείου.

Στην περίπτωση των συσκευασιών γάλακτος, σε πρώτο επίπεδο ανάγνωσης φαίνεται ότι η επιλογή των χρωμάτων έχει γίνει προκειμένου αυτές να διαχωρίζονται. Ωστόσο, είδαμε ότι περισσότεροι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τη χρωματική κωδικοποίηση. Ένας από τους σημαντικότερους αφορά στο συμβολισμό των χρωμάτων. Για μια επιτυχημένη χρωματική κωδικοποίηση, τα χρώματα που επιλέγονται πρέπει να συσχετίζονται (συμβολικά, εμφανισιακά κ.λπ.) με τα αντικείμενα που συνοδεύουν.

Η χρωματική κωδικοποίηση χρησιμοποιείται και στη διακόσμηση. Ο συμβολισμός των χρωμάτων αλλά και οι φυσιολογικές και ψυχολογικές επιδράσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό αποτελούν πολύ σημαντικές παραμέτρους στη διακόσμηση εσωτερικών χώρων. Για παράδειγμα, το κίτρινο τονώνει το νευρικό σύστημα, ενισχύει τη συγκέντρωση, προσθέτει στο χώρο μια φωτεινή ατμόσφαιρα και αποτελεί πολύ καλή επιλογή για την κουζίνα. Το κόκκινο αυξάνει την πίεση του αίματος, γι’ αυτό και δεν ενδείκνυται για κρεβατοκάμαρα. Αντίθετα, η καλύτερη επιλογή είναι το ανοιχτό μπλε που αποτελεί το πιο ηρεμιστικό χρώμα, το οποίο επιβραδύνει το σφυγμό, βαθαίνει την αναπνοή και δημιουργεί μία γαλήνια ατμόσφαιρα. Για ένα ξεκούραστο και αγχολυτικό δωμάτιο εξαιρετική επιλογή είναι επίσης το πράσινο χρώμα το οποίο έχει καταπραϋντικές, θεραπευτικές ιδιότητες και δίνει ισορροπία και αρμονία.

Στη διακόσμηση του Γενικού Νοσοκομείου Αγρινίου χρησιμοποιείται η χρωματική κωδικοποίηση, η οποία με εξέπληξε θετικά όταν το πρωτοεπισκέφθηκα. Στο χώρο των Έκτακτων Περιστατικών όλες οι πόρτες είναι βαμμένες με ανοιχτό πράσινο (εικ. 2) και ο λόγος είναι οι ευνοϊκές μεταβολικές αντιδράσεις που παρατηρούνται στον οργανισμό ενός ατόμου, όταν περιβάλλεται από οποιαδήποτε σχεδόν απόχρωση του πράσινου (όπως προαναφέρθηκε).

Εικόνα 2

Στη Μαιευτική - Γυναικολογική Μονάδα (εικ. 3) έχει επιλεγεί το ροζ χρώμα, το οποίο θεωρείται γλυκό, τρυφερό, ευαίσθητο και θηλυκό. Στην Παιδιατρική Μονάδα (εικ. 3) οι πόρτες έχουν βαφτεί πορτοκαλί, καθώς πρόκειται για ένα ζωηρό, ενεργητικό και παιχνιδιάρικο χρώμα που αρέσει ιδιαίτερα στα παιδιά. Είναι νεανικό και συμβολίζει το κέφι και τον ενθουσιασμό.

Εικόνα 3

Στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας επικρατεί το απαλό γαλαζοπράσινο, ενώ στις Παθολογικές και Χειρουργικές Νοσηλευτικές Μονάδες συνδυάζεται το μπεζ με το λαχανί. Οι πράσινες αποχρώσεις είναι παρούσες όπου παρατηρείται η ανάγκη για θεραπεία. Περισσότερο πράσινο θα αντικρίσει κανείς στο χώρο όπου βρίσκεται το Τμήμα Αιμοδοσίας και το Φαρμακείο. Ο τοίχος είναι λευκός με λαχανί λεπτομέρειες και το πάτωμα έχει την ίδια απόχρωση, η οποία συσχετίζεται με τον πράσινο σταυρό του φαρμακείου αλλά και τις θετικές επιπτώσεις του χρώματος αυτού στο άτομο που εισέρχεται στην αιμοδοσία.

Στο τμήμα των Διοικητικών Υπηρεσιών επικρατεί το λευκό στον τοίχο, ενώ οι πόρτες είναι ξύλινες. Το καφέ χρώμα του ξύλου δημιουργεί υγιή χώρο δουλειάς. Επιπλέον, μερικά καφέ αντικείμενα συγκεντρωμένα δρουν τονωτικά στα εσωτερικά όργανα και στο νου. Το καφέ είναι ομοιοστατικό χρώμα και παρέχει αίσθημα ασφάλειας. Η ζεστασιά που μεταδίδει το χρώμα αυτό είναι εμφανής στην υποδοχή του Νοσοκομείου και συγκεκριμένα στο χώρο των Πληροφοριών (εικ. 4).

Εικόνα 4

Εξωτερικά του κτιρίου, εκτός από το λευκό και το γκρι σε διάφορους τόνους, που δηλώνουν τις έννοιες της καθαρότητας και του μοντέρνου, ορισμένοι τοίχοι είναι βαμμένοι σε έντονο μπλε (εικ. 5), χρώμα που συνδέεται με την υγεία.

Εικόνα 5

Σημειολογικά λοιπόν ο χρωματισμός των χώρων (εξωτερικών και κυρίως εσωτερικών) θεωρώ πως είναι πολύ ορθός. Ωστόσο, το πιο σημαντικό για έναν ασθενή, όταν εισέρχεται σε Νοσοκομείο, είναι να βρει γιατρούς που θα τον εξετάσουν, προσωπικό (διοικητικό και νοσηλευτικό) που θα τον εξυπηρετήσει, μηχανήματα που θα λειτουργούν. Προηγουμένως μίλησα για τη ζεστασιά του καφέ χρώματος. Στην εικόνα 4 θα προτιμούσα να υπήρχε και προσωπικό στις Πληροφορίες, το οποίο δεν απουσιάζει, απλά δεν υπάρχει! Το καθαρό και περιποιημένο περιβάλλον αποτελεί έναν μόνο από τους κρίκους της αλυσίδας που δρα θετικά στον οργανισμό του ασθενή. Πράγματι, μπαίνοντας στο Νοσοκομείο του Αγρινίου είναι σα να μπαίνεις σε σύγχρονο ξενοδοχείο. Όμως, αν είσαι πεινασμένος και μπεις σε ένα πολύ όμορφο εστιατόριο, με τις καλύτερες εγκαταστάσεις στην κουζίνα του, που όμως δεν έχει μάγειρες και σερβιτόρους, και δεν διαθέτει τις πρώτες ύλες για τα φαγητά, είναι σίγουρο πως δεν θα χορτάσεις. Αν φέρεις εσύ τα υλικά και γνωρίζεις πώς να χειριστείς την εξαιρετική εστία τελευταίας τεχνολογίας, και αν μαγειρέψεις εσύ, ναι σίγουρα θα φας. Αλλά να γιατρευτείς μόνος σου σε ένα Νοσοκομείο που υπολειτουργεί, αυτό δεν είναι εφικτό.

Σε διαδικτυακό άρθρο [1] διάβασα ότι στην Καρδιολογική Κλινική του Νοσοκομείου υπάρχει σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας. Οι εφημερίες έχουν προγραμματιστεί μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου. Από την ημερομηνία αυτή κι έπειτα η Κλινική δεν θα εφημερεύει, καθώς θα έχει ολοκληρωθεί η παραίτηση του διευθυντή της, κ. Αρ. Τζιόβα. Οι εργαζόμενοι επιρρίπτουν ευθύνες στη διοίκηση του Νοσοκομείου, καθώς τα περισσότερα προβλήματα είναι γνωστά από καιρό. Άλλωστε, ο κ. Τζιόβας απηύθυνε κραυγή αγωνίας προς πάσα κατεύθυνση και υπέβαλε την παραίτησή του με μοναδικό σκοπό όπως είπε: «να συγκινήσω, πιθανώς, κάνοντας ευρύτερα γνωστό τις τραγικές, απάνθρωπες, εξουθενωτικές και άκρως επικίνδυνες καταστάσεις που υφιστάμεθα και βιώνουμε στην Καρδιολογική Κλινική του Νοσοκομείου Αγρινίου». Ο ίδιος στην καταγγελία του που ανακοίνωσε πριν από ένα μήνα περιέγραψε «τα προβλήματα που απορρέουν από την ανεπαρκή - ελλειμματική οργάνωση, στελέχωση και εξοπλισμό της Κλινικής» [2]. Παρ’ όλα αυτά η κραυγή του δεν έχει ακουστεί.

Αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα της υποστελέχωσης και έλλειψης υλικών του Νοσοκομείου. Καθημερινά πολλοί κάτοικοι του Αγρινίου και των γύρω περιοχών επισκέπτονται τα Δημόσια Νοσοκομεία της Πάτρας προκειμένου όχι μόνο να βρουν τον κατάλληλο γιατρό για την περίπτωσή τους, αλλά και για μία απλή εξέταση ή ακόμα και για συνταγογράφηση φαρμάκων, καθώς δεν υπάρχουν οι αρμόδιοι γιατροί στο Νοσοκομείο του Αγρινίου που θα μπορούσαν να τους αναλάβουν.

Σε άλλο Νοσοκομείο (δεν έχω συγκρατήσει το όνομα), όταν πριν από μερικούς μήνες ένας γιατρός, σε ημέρα απεργίας, έκανε έκκληση στον προηγούμενο Υπουργό Υγείας να εισακουστούν τα αιτήματα ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα του Νοσοκομείου, ο Υπουργός του απάντησε ότι με αυτά που λέει (ότι δηλαδή δεν υπάρχουν γιατροί, υλικά κ.λπ.), οδηγεί τον κόσμο στα Ιδιωτικά Νοσοκομεία! Αυτό πραγματικά είναι τέχνη. Να αντιστρέφεις τα πάντα, να φταις εσύ και να λες ότι φταίει ο άλλος. Την ίδια τέχνη χρησιμοποιεί και ο νυν Υπουργός Υγείας. Παραδίδει τη χρηματοδότηση των Νοσοκομείων σε ιδιωτικά χέρια με την απειλή ότι θα τα κλείσει αν δεν είναι ανταγωνιστικά, με σκοπό να τα κλείσει για να τα κάνει ιδιωτικά. Σκέφτομαι το Νοσοκομείο του Αγρινίου και διερωτώμαι ποιον θα πρέπει να ανταγωνιστεί; Τις Ιδιωτικές Κλινικές της περιοχής, τα Κέντρα Υγείας του Νομού ή τα Νοσοκομεία άλλων Νομών; Η άποψή μου είναι πως το Νοσοκομείο οδεύει προς την ιδιωτικοποίησή του. Πολλοί θα είναι οι καρχαρίες που θα ενδιαφερθούν για ένα τέτοιο οικοδόμημα, το οποίο σίγουρα θα πουληθεί σε τιμή ευκαιρίας (για αυτούς και όχι για το Κράτος). Ελπίζω να μην προλάβουν.

Πηγές:

Ambrose, G. & Harris, P. (2006). Χρώμα. Αθήνα: Dart Books.

Walker, M. (2006). Η δύναμη του χρώματος. Αθήνα: Διόπτρα.

[1] http://www.agrinioculture.gr/2014/09/15/liges-meres-prin-louketo-stin-kardiologiki-kliniki-tou-nosokomiou-agriniou/

[2] agrinionews.gr στο: http://goo.gl/5xvjFl